Θέσεις για το προτεινόμενο ωρολόγιο πρόγραμμα

Το Διοικητικό Συμβούλιο της Παγκύπριας Ένωσης Επιστημόνων Χημικών (ΠΕΕΧ), μετά από μελέτη της πρότασης της Επιτροπής που διόρισε το Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού για το νέο Ωρολόγιο Πρόγραμμα, εκφράζει την έντονη διαμαρτυρία του για την προκλητική περιφρόνηση της Χημείας ως γνωστικού αντικειμένου και της σημασίας της τόσο στην επιστήμη και την ανάπτυξη όσο και στη μόρφωση του μελλοντικού εργατικού δυναμικού. Η Κύπρος, βαίνει σε αντίθετη πορεία από ότι οι αναπτυγμένες χώρες της Ευρώπης, της Ασίας και της Αμερικής και αντί να αναβαθμίζει την επιστήμη της Χημείας την υποβαθμίζει.

Σημειώνουμε με απογοήτευση, ότι η κρίση στην απόφαση της Επιστημονικής Επιτροπής δεν τεκμηριώνεται από καμία επιστημονική μελέτη για τη «διαχείριση» των περιόδων διδασκαλίας των Φυσικών Επιστημών (Χημείας, Φυσικής, Βιολογίας) αλλά και από καμία «πρακτική» άλλης χώρας. Η «πρωτοτυπία» αυτή που υποβαθμίζει τη σημασία της Χημείας στη σημερινή ζωή των πολιτών και της κοινωνίας δεν οδηγεί σε αναβάθμιση της ποιότητας της παιδείας ούτε στην ανάπτυξη του τόπου.

Πρακτικές που δε βασίζονται στην επιστημονική και ορθολογιστική τεκμηρίωση, αλλά σε προσωπικές προτιμήσεις και συμφέροντα, δεν μπορούν να γίνουν αποδεκτές από την ΠΕΕΧ. Στη βάση αυτή ζητούμε την αναδιαμόρφωση της πρότασης στη βάση επιστημονικής τεκμηρίωσης και ορθολογιστικής προσέγγισης.
Οι θέσεις μας για το θέμα έχουν ως εξής:

1. Θεωρούμε θετικό στην πρόταση του Υπουργείου τη δημιουργία Κατευθύνσεων στη δομή Λυκείου και τη σύνδεση τους με κάποιους Επιστημονικούς κλάδους σπουδών. Ωστόσο διαπιστώνουμε ότι αυτή η σύνδεση περιφρόνησε βασικές παραμέτρους που χαρακτηρίζουν τους κύκλους σπουδών και το ότι κάποιοι επιστημονικοί κλάδοι έχουν ως βασικό συστατικό μαθημάτων τη Χημεία. Προφανώς η μη διδασκαλία της σε επίπεδο σχολείου δημιουργεί προβλήματα στην πορεία φοίτησης. Εκτός από τις Ιατρικές Σχολές, Χημικά Τμήματα, Φαρμακευτική, αναφέρουμε παραδείγματα Επιστημονικών πεδίων Πανεπιστημίων και Πολυτεχνικών σχολών της Ελλάδας και της Κύπρου, που εμπεριέχουν ως βασικό μάθημα σπουδών τη Χημεία: Χημικοί Μηχανικοί, Μεταλλειολόγοι, Χημικοί Περιβάλλοντος, Περιβαλλοντικές σπουδές, Επιστήμες Τροφίμων (π.χ. Χημεία Τροφίμων, ) Επιστήμες στη Διατροφή, Γεωπονικές σπουδές, Στρατιωτικές Σχολές (εκρηκτικά κλπ), Ορυκτοί πόροι κα.
2. Είναι απαραίτητο να ληφθεί υπόψη η απαίτηση να υπάρχει η Χημεία στο απολυτήριο του Σχολείου, για μια σειρά από κύκλους σπουδών σε Πανεπιστήμια όπως αυτά του Ηνωμένου Βασιλείου, της Γερμανίας, Τσεχίας, Ουγγαρίας, για σπουδές που αναφέρονται και πιο πάνω. (Η «απόρριψη» και η υποτίμηση του σημερινού Κυπριακού Απολυτηρίου, σχετίζεται και με το ποια μαθήματα διδάσκονται στο σχολείο και την απουσία βασικών μαθημάτων σπουδών όπως αυτό της Χημείας).
3. Ζητούμε να ληφθούν υπόψη οι διεθνείς και ευρωπαϊκές έρευνες και πρακτικές για τη δομή ενός Ωρολογίου Προγράμματος, όπου οι θετικές επιστήμες είναι ισότιμες, τόσο σε επίπεδο υποχρεωτικής εκπαίδευσης (Δημοτικό-Γυμνάσιο –Α΄ Λυκείου) όσο και σε επίπεδο ανώτερης δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης-κατεύθυνσης Θετικής και πρόσβασης στα Πανεπιστήμια.

Παραδείγματα ερευνών και πρακτικών που θα πρέπει να ληφθούν υπόψη στην προσπάθεια βελτίωσης και αναβάθμισης Ωρολογίου Προγράμματος, είναι και τα πιο κάτω:

1. Εξετάσεις –Διαγωνισμοί PISA/ΟΟΣΑ για τις Φυσικές Επιστήμες και η TIMSS , όπου αποφάσισε να συμμετέχει η Κύπρος και των οποίων τα εξεταστικά δοκίμια περιλαμβάνουν ισότιμα ζητήματα που σχετίζονται με Χημεία, Βιολογία και Φυσική.
2. Συγκριτικές μελέτες του Ενημερωτικού Δικτύου EURYDICE της ΕΕ για την δομή-περιεχόμενο Εκπαιδευτικών συστημάτων σε σχέση με τις βασικές Φυσικές Επιστήμες-Φυσική, Χημεία, Βιολογία. (π.χ. Science education in Europe, Science education NOW, A renewed pedagogy for the future of Europe, Science education in Europe - National policies, practices and research, Comparative overview on recommended annual instruction time in full-time compulsory education in Europe, κ.ά).
3. Αναφορές και αποφάσεις των Υπουργών Παιδείας κρατών μελών της ΕΕ για την αναγκαιότητα προώθησης των απαραίτητων γνώσεων, ικανοτήτων και δεξιοτήτων των μαθητών γενικά και ιδιαίτερα σε σχέση με τις Φυσικές Επιστήμες και τη σημασία τους για την ανάπτυξη.

Στη βάση των πιο πάνω ζητούμε:

1. Η Χημεία να διδάσκεται δύο περιόδους στη Β΄ και Γ΄ Γυμνασίου καθώς και στην Α΄ Λυκείου.
2. Να συμπεριληφθεί και για τη Χημεία η δυνατότητα Επιλογής μαθημάτων στην Α΄ Λυκείου -με δύο περιόδους.
3. Η Χημεία να διδάσκεται δύο περιόδους στη Β΄ Λυκείου Κοινού Κορμού.
4. Να είναι υποχρεωτική η εξέταση του μαθήματος της Χημείας σε επιπρόσθετους κλάδους όπως στις σπουδές για: Χημικούς Μηχανικούς, Μεταλλειολόγους, Χημικούς Περιβάλλοντος, γενικά Περιβαλλοντικές σπουδές και Ορυκτούς πόρους, Σπουδές στις Επιστήμες Τροφίμων (π.χ. Χημεία Τροφίμων, Γαλακτοκομεία, κλπ), στις Επιστήμες για Διατροφή, στις Γεωπονικές σπουδές, στις Στρατιωτικές Σχολές (εκρηκτικά κλπ).

Το ΔΣ της ΠΕΕΧ